Ruiny cementowni „Saturn” w Grodźcu

Miejscowość:
Będzin
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Cement portlandzki to jeden z podstawowych materiałów budowlanych. Metoda jego produkcji została wynaleziona w Anglii, w pierwszej połowie XIX wieku, przez Josepha Aspdina, który swój wynalazek opatentował w 1824 roku. Na ziemiach polskich pierwsza cementownia ruszyła już w roku 1857, w Grodźcu – była piątą na świecie i zarazem przez pewien czas jedyną w całym Cesarstwie Rosyjskim.

Cementownia w Będzinie

Za cementową inwestycją stał ówczesny właściciel Grodźca, Jan Ciechanowski. Wybór miejsca był nieprzypadkowy - w pobliżu znajdowały się złoża surowców potrzebnych do produkcji cementu portlandzkiego oraz kopalnie węgla kamiennego. W pierwszym roku zakład wyprodukował 3 tysiące beczek cementu, a każda z nich ważyła 164 kg. W 1870 roku pracowały już trzy piece wapiennicze oraz 12 pieców do wypalania klinkieru i suszenia kształtek. Trzy lata później cementownia „Saturn” wyprodukował już 5420 ton cementu. Wykorzystano go m.in. przy budowie odnogi kolei warszawsko-wiedeńskiej z Ząbkowic do Sosnowca, czy mostu na Bugu w Brześciu oraz twierdz Warszawskiego Okręgu Wojskowego.

Nowy właściciel

Długoletnim dyrektorem cementowni pozostawał inż. Emil Konarzewski. Po Janie Ciechanowskim fabrykę odziedziczył jego, syn Stanisław. Pod koniec XIX stulecia uruchomił on w Grodźcu drugą kopalnię węgla kamiennego, „Maria”. W 1925 roku Ciechanowscy sprzedali cementownię belgijskiemu koncernowi „Solvay”. Mimo kryzysu firma do 1939 roku rozbudowała zakład, wzniosła również osiedle mieszkaniowe dla pracowników. Fabryką zarządzał wtedy inż. Włodzimierz Kwapiszewski. Z jego inicjatywy ruszyły m.in. dwa nowoczesne piece obrotowe. Cementu z Grodźca używano na przykład przy budowie Obszaru Warownego Śląsk.

Koniec cementowni

W 1977 roku kopalnia „Grodziec” rozpoczęła eksploatację złoża znajdującego się pod cementownią, powodując szkody górnicze i stwarzając niebezpieczeństwo zawalenia się budynków fabryki. Zakład więc w 1979 roku zamknięto. Dziś cementownia "Saturn" jest malowniczą ruiną, z długą na 70 metrów halą pieca obrotowego, silosami, kominami, pozostałościami po bednarni, przesypowni czy pakowni. Jej penetracja jest niebezpieczna!

Wyświetlenia:  492
Lokalizacja:

Ul. Barlickiego
Będzin
Gmina: Będzin
Powiat: będziński


Region turystyczny: 
Zagłębie Dąbrowskie, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Poprzemysłowe

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 1.8 (Oddano 4 głosy)
POI
Informacja turystyczna 
Aktywnie 
Dziedzictwo kulturowe 
Przyroda 
Biuro podróży 
Gastronomia 
Nocleg 
Oferta turystyczna 
Rozrywka 
Wypożyczalnia 
Zdrowie i uroda 
Centra kongresowo wystawiennicze 
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
Pliki dźwiękowe
Wydarzenia w pobliżu
Chorzów
2025-08-21
10.37 km
No to Fajer! Nowy festiwal w Parku Śląskim.
Katowice
2025-08-15
10.39 km
Autentyczne historie to wydarzenie, na którym nie może Was zabraknąć w długi, sierpniowy weekend! W dniach 15-17.08. czeka na Was wiele industrialnych atrakcji!
Katowice
2025-08-30
10.39 km
Zapraszamy na zakończenie wakacji w wyjątkowym, industrialnym klimacie! W sobotę, 30 sierpnia, wpadnijcie na HUTBANĘ – wydarzenie łączące siły Muzeum Hutnictwa w Chorzowie oraz Muzeum Hutnictwa Cynku WALCOWNIA w Katowicach we współpracy z Tramwajami Śląskimi.
Katowice
2025-05-20
10.71 km
Wystawa Talent, pasja, intuicja nawiązuje do organizowanych w 1985 i 2005 roku wystaw przeglądowych twórczości nieprofesjonalnej w Polsce, których kuratorem był Aleksander Jackowski – najwybitniejszy polski badacz tego obszaru aktywności artystycznej.
Katowice
2025-05-20
10.71 km
W Polsce wyróżnić możemy prawie setkę różnych typów strojów ludowych. Na samym Górnym Śląsku było ich kilka, a w lokalnych odmianach – kilkanaście. Każdy miał wyjątkowy charakter i był swego rodzaju komunikatem pełnym symbolicznych znaczeń. Na Górnym Śląsku był też elementem patriotyzmu, manifestacją przynależności do narodowości polskiej.
W pobliżu
Czeladź
3.32 km
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Czeladź
3.23 km
Będzin
3.84 km
Czeladź
3.89 km
Czeladź
4.00 km
Gastronomia w pobliżu
Czeladź
3.26 km
Czeladź
3.39 km
Czeladź
3.63 km
Czeladź
3.65 km