Kolonia robotnicza “Karola” w Rydułtowach

Miejscowość:
Rydułtowy
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Rydułtowy są jednym z wielu miast górnośląskich, których historia w ostatnich 200 latach związana była nierozerwalnie z wydobyciem węgla kamiennego. W mieście do dziś działa KWK „Rydułtowy”, w jego krajobrazie wciąż są obecne zabytkowe zabudowania kopalniane, z budynkiem wagi na czele. Do mniej znanych obiektów należą pozostałości po robotniczej kolonii „Karola” – obecnie to kilka charakterystycznych, ceglanych familoków, z którymi sąsiadują niewielkie budynki gospodarcze.

O mieście

Rydułtowy są ponad 20-tysięcznym miastem, położonym na południu województwa śląskiego - pomiędzy Rybnikiem, Wodzisławiem Śląskim i Raciborzem. Mimo, że osada powstała już w XIII stuleciu, jej dynamiczny rozwój datuje się od końca wieku XVIII, kiedy rozpoczęto tutaj eksploatację złóż węgla kamiennego. Podwaliny pod rydułtowskie górnictwo położył na przełomie XVIII i XIX wieku Fryderyk von Sack, właściciel tutejszego majątku ziemskiego, który uruchomił pierwszą kopalnię, znaną pod nazwą „Charlotte”. W krótkim czasie na polach Rydułtów i okolicznych wiosek wyrosły szyby wydobywcze, odwadniające i wentylacyjne, a mieszkańcy, zamiast uprawiać ziemię jak dotychczas, coraz częściej znajdowali zatrudnienie pod ziemią. Rydułtowska „Charlotta” pod tą nazwą funkcjonowała aż do 1945 roku. Później nadano jej miano „Rydułtowy” i tak pozostało do dziś.

Kolonia robotnicza

W XIX wieku w Rydułtowach, oprócz zabudowań stricte kopalnianych, wyrosły również jakże charakterystyczne dla wielu górniczych miast, wielorodzinne domy mieszkalne - słynne familoki. Pracodawcy stawiali je, aby przyciągnąć do pracy w kopalni robotników z odległych rejonów Śląska. Pierwsze familoki w Rydułtowach zostały zbudowane prawdopodobnie już przed 1865 rokiem. Do naszych czasów zachowała się we fragmentach kolonia robotnicza „Karol” lub „Karola”, popularnie nazywana „Karlikiem”. Kilka piętrowych familoków z cegły stoi pomiędzy ulicami Bema i Strzelców Bytomskich, na północ od centrum miasta. Kolonia powstała na początku ubiegłego stulecia, na terenach kopalnianych, pomiędzy dwoma szybami wentylacyjnymi, które miejscowi nazywali „Karlik” (właściwie „Karol”) i „Zitszacht” (czyli „Suedschacht”). Pierwotnie osiedle było podzielone na dwie części, północną i południową, a każda liczyła po 10 familoków. Pojedynczy zaś budynek dzielono na cztery mieszkania złożone z sieni, kuchni, sypialni i komórki z piwnicą; rodziny miały też do dyspozycji chlewiki. Dawniej górniczym rodzinom życie ułatwiały także takie obiekty, jak sklep z magazynem, przedszkole czy „piekarniki”.

Wyświetlenia:  110
Lokalizacja:

Ul. Osiedle Karola
44-280 Rydułtowy
Gmina: Rydułtowy
Powiat: wodzisławski


Region turystyczny: 
Kraina Górnej Odry
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytkowa zabudowa

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)
POI
Informacja turystyczna 
Aktywnie 
Dziedzictwo kulturowe 
Przyroda 
Biuro podróży 
Gastronomia 
Nocleg 
Oferta turystyczna 
Rozrywka 
Wypożyczalnia 
Zdrowie i uroda 
Centra kongresowo wystawiennicze 
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
Pliki dźwiękowe
Wydarzenia w pobliżu
Rybnik
2025-08-09
9.91 km
Cykl ten skierowany jest do wielbicieli monet, banknotów i innych znaków pieniężnych. Wydarzenie towarzyszy jarmarkowi staroci, odbywającemu się przeważnie w drugą sobotę miesiąca na rybnickim deptaku. Spotkanie będzie okazją do wymiany i katalogowania monet oraz do dyskusji na temat ich pochodzenia, kręgu ich użytkowników, czy też określenia dodatkowych funkcji poszczególnych egzemplarzy.
Rybnik
2025-08-17
9.91 km
Coś z niczego. Organizer na biurko – sierpniowe warsztaty z Czesławą Brańską Lubisz tworzyć, przerabiać i nadawać nowe życie przedmiotom codziennego użytku? A może dopiero chcesz spróbować swoich sił w kreatywnym recyklingu? Zapraszamy na kolejne spotkanie z cyklu „Coś z niczego”, które poprowadzi Czesława Brańska! Termin: 17 sierpnia godzina 15.00 Miejsce: halo! Rybnik ul. Sobieskiego 20 Tym razem będziemy ozdabiać słoiki, puszki, jednorazowe kubki czy pudełka – wszystko to, co z pozoru może wydawać się niepotrzebne, zamienimy w coś pięknego i oryginalnego! Masz coś, co chcesz odmienić? Zabierz to ze sobą i dołącz do nas!
Rybnik
2025-08-21
9.91 km
Zapraszamy na kolejne warsztaty plastyczne dla dzieci pt.: "Polak w kosmosie". Poprowadzi je Brygida Przybyła, rybnicka malarka. Malarstwo to dla niej podróż po krainie piękna i prawdy, która zawsze zaczyna się od zachwytu. Każdy temat wystawy wynika z oczarowania jakimś miejscem, obiektem i jego magią. Malarstwo jest dla niej nie tylko pięknym sposobem spędzania czasu, jest też drogą wnikliwszego postrzegania otaczającego świata, to wciąż nowe wyzwania, nowa droga poznania. To również droga do podzielenia się wrażeniami i emocjami.
Rybnik
2025-08-28
9.91 km
Zdrowie w brzuszku-gotujemy z dziećmi. Zapraszamy na warsztaty dla dzieci i rodziców. Łatwe w przygotowaniu, zdrowe i smaczne potrawy dla całej rodziny. Zapraszam rodziców, którzy chcą zdrowo żywić dzieci, ale gubią się w gąszczu informacji. Chcą rozbudzić w swoich dzieciach zainteresowanie kuchnią. Już 24 lipca i 28 sierpnia 2025 roku przygotowywać będziemy granolę z patelni, której później użyjecie do jogurtu z owocami na śniadanie lub pieczonych owoców na podwieczorek.
Rybnik
2025-08-20
9.91 km
Doradcy ds. zatrudnienia Powiatowego Urzędu Pracy w Rybniku zapraszają osoby bezrobotne oraz poszukujące zatrudnienia do udziału w Jarmarku Ofert Pracy, który odbędzie się w dniu 20 sierpnia 2025 r. w godzinach od 14.00 do 16.00 w Punkcie Informacji Miejskiej Halo!Rybnik, ul Jana III Sobieskiego 20. Wydarzenie będzie okazją do zapoznania się z: propozycjami pracy, możliwościami zatrudnienia w krajach Unii Europejskiej w ramach sieci EURES, naborami do ochotniczych form służby wojskowej między innymi: Wojsk Obrony Terytorialnej, Dobrowolnej Zasadniczej Służby Wojskowej, Szkolnictwa Wojskowego oraz służby zasadniczej.
W pobliżu
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Pszów
2.33 km
Rybnik
4.56 km
Wodzisław Śląski
5.76 km
Rybnik
7.04 km