Do wycieczek w Beskidy nie trzeba nikogo specjalnie namawiać, gdyż malowniczość, dostępność tych gór dla turystów o różnym stopniu sprawności fizycznej i wspaniałe zabytki, które można podziwiać w mijanych wsiach i miastach, są znane każdemu. Beskidy są wyjątkowym regionem województwa śląskiego również dlatego, że o każdej porze roku można tu znaleźć coś dla siebie.

 Jaworzynka, Beskidy, fot.T.Gębuś, www.slaskie.travel

Latem turysta wędrujący po górach na pewno zejdzie na kilka dni do Wisły, aby uczestniczyć w Tygodniu Kultury Beskidzkiej. Zimą zdeklarowani narciarze i snowboardziści będą oblegać liczne, wspaniale przygotowane stoki. Region ten jest idealnym miejscem na wypoczynek z dziećmi – świeże powietrze, przepiękna przyroda, możliwość poznania sztuki i rzemiosła ludowego są nie do przecenienia. Otoczenie górskie oraz liczne sanktuaria maryjne sprawiają, że w Beskidy niezwykle często przyjeżdżają grupy pielgrzymkowe, prowadzone są tu rekolekcje i dni skupienia. Na osoby pragnące posmakować nocnego zaś życia czeka mnóstwo atrakcji w lokalach gastronomicznych, hotelach, ośrodkach i pensjonatach. Zatem w Beskidach nie sposób się nudzić.

Koniaków, Beskidy, fot. T.Gębuś, www.slaskie.travel

Część Beskidów położona w województwie śląskim to Beskid Śląski, Żywiecki i zachodnia część Beskidu Małego. Gustaw Morcinek pięknie pisze o tych górach: „Ktoś powiedział, że Tatry to gotyk, Beskidy zaś – barok. Ów barok widzimy nie tylko w kształcie Beskidów, lecz spotkać go można na całej tej ziemi”.

Beskidy fot. J. Krawczyk, www.slaskie.travel

Beskid Żywiecki
Mieszkańcy Żywiecczyzny trudnili się dawniej głównie wyrębem puszczy karpackiej i prowadzeniem gospodarki hodowlanej, np. w miejscowościach Węgierska Górka, Milówka, Juszczyna. Z kolei z wyrębem i wypalaniem lasów związane były wsie tzw. zarębne, położone na stokach gór, jak np. Korbielów, Gilowice, Szczyrk, Rajcza, Ujsoły. Na przestrzeni wieków coraz większym uznaniem cieszyli się rzemieślnicy – rymarze, kowale, cieśle. Dużą rolę odegrali w regionie pasterze, zwłaszcza Wołosi, którzy wypasali woły, owce i kozy. Większość kompanii zbójnickich wywodziła się właśnie z grupy pasterzy, gdyż znikali oni na całe miesiące ze wsi, nie budząc podejrzeń, i prowadzili życie niezależne od rytmu życia całej wsi.
Domy we wsiach żywieckich budowano prostopadle do drogi, z drewna, na podmurówce z rzecznych kamieni. Ciekawy jest zwłaszcza charakterystyczny dach żywiecki: ma on dwa spady (z jednej strony jest bardziej stromy niż z drugiej), a także przydaszki na bocznych ścianach domu.
Częścią kultury góralskiej są oczywiście stroje ludowe: u mężczyzn jest to gunia, biała koszula, czerwona lub granatowa kamizelka tzw. bruclik, wełniane spodnie z kućkami, czyli portki, kierpce, dla ozdoby lampasy, a dla obrony ciupaga. Na głowie mężczyźni nosili czarny kapelusz z czerwonym sznurkiem. Z kolei kobiecy strój składał się z ciasnochy – ciasnej halki, spódnicy, kopytek (skarpetek wełnianych), kierpców oraz wyszywanej koszuli. Na spódnicę nakładano zapaskę, a na koszulę najdroższy element stroju – gorset. Oczywiście, zamężne kobiety nie mogły pokazać się publicznie bez nakrycia głowy, dlatego nosiły one chustki lub czepce.
Rok kalendarzowy płynie we wsi w rytmie świąt religijnych, zwłaszcza Bożego Narodzenia, Nowego Roku i Wielkanocy, obchodzone są również święta pasterskie, jak redyk wiosenny i jesienny. Górale żywieccy świętują ze śpiewem i tańcem, do tradycyjnych tańców należy np. hajduk i siustany, zbójnicki i drobiony. Żywe są obyczaje kolędowania od domu do domu całych grup ludzi przebranych za śmierć, turonia, pastuszków i trzech króli. Ważniejsze miejscowości Beskidu Żywieckiego to: Jeleśnia, Korbielów, Milówka, Rajcza, Rycerka Górna i Dolna, Ujsoły, Węgierska Górka, Zwardoń i „stolica” regionu – Żywiec.

fot. UMWSL

Beskid Śląski
Najważniejsze miejscowości turystyczne w okolicy to: Bielsko-Biała, Brenna, Istebna, Szczyrk, Ustroń i Wisła. W Ustroniu rozpoczyna się trasa Głównego Szlaku Beskidzkiego: Ustroń – Wołosate (Bieszczady). Dawniej podstawowym źródłem utrzymania było pasterstwo, a dokładniej szałaśnictwo, dziś jednak miejscowa ludność jest nastawiona na wykorzystywanie turystycznych, uzdrowiskowych i wypoczynkowych walorów swojej małej ojczyzny. Wyjątkiem są miejscowości Trójwsi Beskidzkiej, gdzie owce powróciły na hale.

Szczyrk Mountain Resort fot. SMR

Beskid Mały
Beskid Mały jest popularny dopiero od kilkunastu lat, ponieważ bliskie sąsiedztwo Beskidu Śląskiego, Żywieckiego, a także Makowieckiego przysłaniało urok i specyficzny klimat tej części Beskidów. Nie brakuje tu dzikich obszarów, ukrytych przez naturę w gęstych lasach, a także niepowtarzalnych dolin oraz wielu malowniczych siodeł i przełęczy. Jedną z ciekawszych form geologicznych są występujące tu jaskinie, np. Jaskinia Lodowa, Grota Komonieckiego, Czarne Działy czy Smocza Jama, która – według źródeł historycznych – stanowiła prawdopodobnie rodzaj schronu dla zbójników, a tych w Beskidach nigdy nie brakowało.

Beskid Maly, fot. T Gębuś

Śląsk Cieszyński
Śląsk Cieszyński to region charakteryzujący się odrębnością kulturowo-regionalną. Jego mieszkańcy mają silne poczucie własnej tożsamości, z pewnością dlatego, że niegdyś były to odrębne ziemie Księstwa Cieszyńskiego, skupione wokół miasta Cieszyn i rzeki Olzy. Urokliwe miasto Cieszyn, pełne zabytków, a jednocześnie otwarte na współczesne wydarzenia kulturalne nie jest jedynym wartym odwiedzenia miejscem podczas wakacyjnych podróży po Śląsku Cieszyńskim. Na północy rozciąga się malowniczy „Żabi Kraj” - starorzecze Wisły z setkami stawów hodowlanych, licznymi ostojami ptaków i urokliwym, zabytkowym Strumieniem. Śląsk Cieszyński to również beskidzkie uzdrowisko Ustroń oraz miasto z tradycjami i o burzliwej historii: Bielsko-Biała. Podobnie, jak bracia z legendy ucieszyli się, gdy niespodziewanie spotkali się w Cieszynie, tak i wielu z Państwa z pewnością ucieszy się ze spotkania ze znajomymi na ziemi cieszyńskiej; są to bowiem tereny niezwykle chętnie odwiedzane bez względu na wiek i zainteresowania, dlatego każdy znajdzie tu coś dla siebie.

Szyndzielnia, fot. J. Krawczyk

Zobacz więcej na beskidy.slaskie.travel