Planetarium Śląskie i Obserwatorium Astronomiczne w Chorzowie

Historia obiektu

      Planetarium Śląskie, Śląski Park Nauki jest jedną z głównych atrakcji Parku Śląskiego. Powstało na najwyższym wzniesieniu - tzw. Górze Parkowej (320 m n.p.m.).

Planetarium z lotu ptaka, fot. arch. Planetarium, Śląski Park Nauki

Z okazji Roku Kopernikowskiego, w 1953 podjęto decyzję o budowie obiektu imienia wielkiego astronoma. Oficjalne otwarcie Planetarium w Chorzowie nastąpiło już w roku 1955. Budynek powstał według oryginalnego projektu krakowskiego architekta Zbigniewa Solawy. Pod 23-metrową kopułą stanowiącą ekran zamieszczono aparaturę projekcyjną. Przez 63 lata potężny projektor (o masie 2 ton i wysokości 5 m w pionowym ustawieniu), wyprodukowany w Zakładach Carla Zeissa wyświetlił ponad 180 tysięcy pokazów. Dzięki temu urządzeniu, siedząc w fotelach specjalnej konstrukcji, na 400-osobowej widowni, można było zobaczyć rzeczywisty wygląd nieba z dowolnego miejsca na Ziemi.

     W lipcu 2018 roku rozpoczęła się przebudowa planetarium. Projektor Zeissa zdemontowano, zakonserwowano i teraz czeka on na honorowe miejsce w odnowionej siedzibie.

Planetarium Śląskie przed renowacją. fot. www.slaskie.travel T. Renk

Planetarium Śląskie po renowacji, fot. UMWSL

Obserwatorium Astronomiczne

     Jak Planetarium, to i Obserwatorium Astronomiczne. Śląski obiekt może się pochwalić jednym z największych w Polsce teleskopów (refraktorów) o 30-centymetrowym obiektywie, który umożliwia obserwację Słońca, Księżyca, komet, innych planet i gwiazdozbiorów, nawet w 750-krotnym powiększeniu! Oprócz tego w Planetarium powstała także stacja sejsmiczna, która odnotowała wiele interesujących – z naukowego punktu widzenia – wstrząsów oraz stacja klimatologiczna.

Nowe oblicze planetarium

      Na grudzień 2020 r. zaplanowano zakończenie prac budowlanych.  Planetarium wzbogaci sie o nowy budynek o powierzchni ponad 2,5 tys. m2, którego spora część znajdzie się pod ziemią. Na podziemnych kondygnacjach będą się miesciły sale wykładowe i pracownie, a także interaktywna ekspozycja edukacyjna, poświęcona trzem dziedzinom nauki: astronomii, sejsmologii i meteorologii. Muzeum wzbogaci się także o eksponaty niespotykane w innych polskich obiektach oraz nowe urządzenia sesnoryczne, umożliwiające np. odczuć na własnej skórze, jak wilgotność powietrza wpływa na odczuwanie temperatury. W kolumnie pogodowej będzie można w krókim czasie wytworzyć dowolne zjawisko pogodowe np. śnieg lub tornado, a symulator lotów kosmicznych zabierze chętnych na orbitę.

       W pobliżu Planetarium zaplanowano budowę wieży widokowej, ze szczytu której podziwiać będzie można panoramę sąsiednich miast.

     Zabytkowy budynek nadal będzie pełnił swoją funkcję. W zmodernizowanej głównej sali projekcyjnej pojawią się nowe fotele, ekran i system dźwiękowy, a stary system projekcyjny zastąpi nowy, hybrydowy. Stała ekspozycja zewnętrzna „Eppur si muove” (A jednak się kręci), która powstanie w bezpośrednim sąsiedztwie budynku Planetarium, będzie przedstawiać różne aspekty ruchu obrotowego.

Fot. Planetarium Śląskie

Oferta Planetarium

      Dotychczas odbywały się tu popularnonaukowe prelekcje, pokazy oraz lekcje geografii i astronomii, a nawet koncerty muzyki elektronicznej. Odwiedzający mogli uczestniczyć w niezwykle interesujących seansach astronomicznych. Do dyspozycji miłośników wiedzy o wszechświecie pozostawały zbiory biblioteki, a na dziedzińcu czas odmierzał zegar słoneczny o 9-metrowej wskazówce, skonstruowany przez Tadeusza Przypkowskiego. Pomimo prowadzonych aktualnie prac budowlanych Planetarium kontynuuje działalność dydaktyczną w formie mobilnej. Za pół roku, kiedy placówka otworzy swoje drzwi po raz kolejny, poznamy jej nową ofertę, ale jedno jest pewne: nowe instalacje i innowacyjne rozwiązania, nowoczesny sprzęt i rozszerzona oferta edukacyjna zapewnią odwiedzającym kosmiczne wrażenia!

Fot. Planetarium Śląskie