OFICJALNY PRZEWODNIK TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Zalew na Warcie w Poraju, zwany Jeziorem Porajskim, jest głównym celem rekreacji związanej z wodą na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Utworzony w 1978 r., jako rezerwat wody dla Huty Częstochowa, ma 5,5 km² powierzchni ok. 15 km linii brzegowej, średnią głębokość 3,9 m (maksymalnie 13 m) i jest obecnie wykorzystywany głównie do celów rekreacyjnych, zwłaszcza do uprawiania żeglarstwa i kajakarstwa. To też raj dla wędkarzy, tutejsza ichtiofauna obejmuje ponad 15 gatunków ryb m.in. sandacza, leszcza, lina, karasia, karpia, amura białego, tołpygę pstrą, węgorza, miętusa, jazia, szczupaka, okonia, suma, pstrąga, płoci, jazgarza i kiełbia.
Zalew Poraj, fot. www.slaskie.travel T. Renk
W Jastrzębiu działa Klub Wodny Enif oraz Marina Poraj, w których istnieje możliwość wypożyczenia sprzętu wodnego m.in. rowerków wodnych. Marina Poraj stanowi idealne miejsce dla rekreacji i wypoczynku. Plaża, pole namiotowe z zapleczem gastronomicznym (Tawerna „Spinaker” – w okresie letnim), wodny plac zabaw i park linowy spodobają się wszystkim, zwłaszcza rodzinom z dziećmi. Jednakże Marina to przede wszystkim obiekt dla żeglarzy, dlatego jest wyposażona w pomosty, przy których można bezpiecznie slipować oraz cumować jednostki wodne. Prężnie działają tu kluby i stowarzyszenia żeglarskie, zajmujące się m.in. prowadzeniem kursów, szkoleń i spotkań informacyjnych w zakresie dyscyplin wodnych, organizacją regat i imprez wodnych dla firm i klientów indywidualnych. W sezonie letnim od maja do października odbywają się różnego rodzaju imprezy, głównie żeglarskie, takie jak: Regaty o Puchar Prezydenta Miasta Częstochowy, Regaty o Puchar Wójta Gminy Poraj, Regaty o Błękitną Wstęgę Poraja czy Regaty o Złotą Szeklę Mariny Poraj.
Wokół Zalewu Porajskiego wiedzie popularny szlak rowerowy, ale na miłośników dwóch kółek czekają również inne trasy, zróżnicowane zarówno pod względem stopnia trudności, jak i oferowanego krajobrazu. Po okolicy wytyczonych jest również kilka oznakowanych szlaków pieszych, m.in. czarny szlak im. B. Rychlik, który poprowadzi nas wokół zbiornika porajskiego na teren urokliwych rozlewisk i stawów na rzece Ordon (Sucha Woda) w pobliżu przysiółka Kacze Błota.
Zalew Poraj, fot. Seweryna Michowicz
Niedaleko Poraja, wśród sosnowych lasów, leżą Żarki-Letnisko – wieś letniskowa, założona w latach 20. XX w. przez hrabinę Raczyńską ze Złotego Potoku (więcej o niej na s. 14). O tym fakcie przypominają coroczne Urodziny Hrabiny, festyn organizowany na początku września, w trakcie którego barwny pochód postaci w kostiumach z epoki, ale także członków stowarzyszeń działających w okolicy i straży pożarnych przemierza ulice Żarek-Letniska. Towarzyszy temu zabawa taneczna, jarmark itp. Letniskowy mikroklimat sprzyja wypoczynkowi, a baza noclegowa – głównie w kwaterach prywatnych – oraz basen utworzony na rzeczce Czarce, ściąga w sezonie letnim tysiące turystów. Żarki-Letnisko i cała gmina Poraj to także znakomity cel wyjazdów na jesienne grzybobrania.
W sąsiedztwie gminy Poraj leżą Koziegłowy, miasto założone jeszcze w średniowieczu (ok.1382 r.), które z dawnych czasów zachowało niewielki ryneczek i gotycki kościół pw. Bożego Ciała i św. Marii Magdaleny z XIV w., ze średniowiecznymi freskami w prezbiterium. W ramach rewitalizacji w 2015 r. odbudowany został w Koziegłowach Pałac Biskupów Krakowskich.
Panorama okolic Koziegłów, fot. www.slaskie.travel T. Renk
Koziegłowy określane są żartobliwie mianem jedynego w Polsce nadleśnictwa… sztucznej choinki, co wynika z faktu, że działa tu około 400 podmiotów produkujących sztuczne choinki, girlandy i różnego rodzaju świąteczne ozdoby. Działająca w Koziegłowach Osikowa Dolina, kultywuje żywą niegdyś w tym regionie tradycję rzemiosła plecionkarskiego, bowiem Koziegłowy to jedyne miejsce w Polsce, gdzie z wiórek drzewnych tzw. łyków, wytwarza się do dziś kapelusze, kwiaty, koszyki, koszyczki, elementy dekoracyjne oraz inne wyroby. W Osikowej Dolinie prowadzone są warsztaty dla grup powyżej 20 osób. W ich trakcie można samodzielnie stworzyć ozdoby z osikowego łyka – wyroby charakterystyczne dla tej miejscowości.
Na podmokłych łąkach 2 km na płn.-zach. od centrum (w kierunku Woźnik) wznosi się podwójny wał pierścieniowy ziemny dawnego zamku z XIV w. Niestety zarys widoczny jest tylko z lotu ptaka. W sąsiednich Koziegłówkach znajduje się Sanktuarium św. Antoniego Padewskiego, a w Cynkowie drewniany kościół z XVII w. pw. św. Wawrzyńca, będący zabytkiem klasy zerowej.
Przez gminę Koziegłowy biegnie 90 ze 120 kilometrów Międzygminnego Szlaku Konnego, wiodącego przez Poraj do Żarek. Wyznakowano go kolorem niebieskim, a na trasie wyznaczono 7 zadaszonych miejsc postojowych, z zagrodami dla koni. W bezpośrednim sąsiedztwie szlaku znajdują się liczne stajnie: Jakubówka, Magia, U Źródła, Leśny Konik, GoldenHorse, Kuźnica Stara, Jaroszówka, Bolero; Ranczo Rosochacz, Stajnia GalOpagos i SKJ Wolta. Od 2015 r. w Koziegłowach organizowany jest Festiwal Miłośników Koni i Muzyki „Z Kopyta”, w trakcie którego odbywają się efektowne zawody i pokazy konne oraz koncerty.
Na Międzygminnym Szlaku Konnym, fot. Zbyszek Górawski
Plaża nad zalewem w Poraju, fot. www.slaskie.travel T. Renk
Oprócz szlaku konnego przez okolice Koziegłów prowadzi kilka oznakowanych szlaków rowerowych: „Do rezerwatu cisów” (52 km), szlak Przewodziszowice – Koziegłowy (23 km) i szlak Koziegłowy – Pińczyce – Siewierz (21 km).
Informacje praktyczne
Więcej informacji na temat Jury Krakowsko-Częstochowskiej, można znaleźć w serwisie: www.jura.travel
Artykuł ukazał się w wydawnictwie turystycznym Śląskie poza miastem
ul. Mickiewicza 29
40-085 Katowice
tel. (32) 207 207 1
info@slaskie.travel
Portal powstał w ramach projektu
Mobilne Śląskie
Darmowa aplikacja SLASKIE.travel dostępna na platformach 
