Najciekawsze rzeki Śląskiego – propozycje spływów kajakowych - (cz. 4)

Czwarta część serii artykułów pt. "Najciekawsze rzeki Śląskiego – propozycje spływów kajakowych" przedstawia rzeki Krainy Górnej Odry - Rudę i Odrę.

Odra, która jest drugą, pod względem długości, rzeką płynąca przez Polskę, ma swoje źródła na terenie Czech w Górach Odrzańskich (Sudety), a uchodzi w Polsce do Zalewu Szczecińskiego. Przez nasz kraj płynie aż 742 km z 854,3 km jej całkowitej długości, w tym przez województwo śląskie 48 km. Odra doskonale nadaje się do organizacji spływów kajakowych, co już w jej górnym biegu wykorzystują Czesi, znani ze swoich kajakowych zamiłowań. Na polskim odcinku Odry, która zaczyna się w województwie śląskim w Chałupkach, kajaki można zwodować tuż za starym przejściem granicznym. Tutaj zaczyna się znakowany szlak kajakowy na Odrze, który prowadzi przez obszar Krainy Górnej Odry, aż do dawnej przeprawy czołgowej w Dziergowicach. Szlak kajakowy Odry jest podzielony na dwa odcinki: 12,3 km i 25 km, które rozdziela wyłączony ze szlaku fragment rzeki na obszarze suchego zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny. 

Odra dogodna do organizacji spływów kajakowych

Rzeka Odra jest dogodna do organizacji spływów kajakowych prawie na całej długości odcinka położonego na terenie województwa śląskiego. Kajaki można zwodować w okolicy przejścia granicznego w Chałupkach albo po czeskej stronie rzeki, w Bohuminie, gdzie również znajduje się wodna przystań. Tutaj zaczyna się I odcinek szlaku kajakowego na Odrze, prowadzący przez  piękny, objęty ochroną obszar Granicznych Meandrów Odry. Większość spływów na tym odcinku kończy się w Zabełkowie, po przepłynięciu prawie 7 km od startu, ale można płynąć jeszcze 5,5 km dalej, aż do Krzyżanowic - do korony suchego zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny. Teren zbiornika jest wyłączony ze szlaku kajakowego.

INTERAKTWNA MAPA ODRY - ODCINEK I: Chałupki - Krzyżanowice

Spływ Odrą można ponownie rozpocząć od Raciborza, w którym zaczyna się II odcinek szlaku kajakowego. Tutaj znajdują się dwa alternatywne  miejsca startowe: pierwsze przy głównej przystani kajakowej w centrum miasta, w pobliżu Zamku Piastowskiego, a drugie na Kanale Ulga, opływającym miasto od wschodniej strony, który łączy się z głównym nurtem Odry na północnych rubieżach Raciborza. Stąd szlak kajakowy prowadzi dalej, aż do Dziergowic. Długość tego odcinka szlaku kajakowego wynosi 21 km, licząc od centrum Raciborza i 25 km, licząc od Kanału Ulga. 

Po opuszczeniu Raciborza rzeka płynie przez tereny łąkowe, a jej brzegi są w większości uregulowane. Należy podkreślić, że spływ tzw. Odrą miejską (od centrum Raciborza do ujścia Kanału Ulga) nie zawsze jest możliwy, ze względu na częste niskie stany wody w rzece. Warto również wiedzieć, że od Raciborza Odra jest szlakiem żeglugowym. 

INTERAKTYWNA MAPA ODRY - ODCINEK II a: Racibórz Miasto - Dziergowice/Przewóz

INTERAKTYWNA MAPA ODRY - ODCINEK II b:  Racibórz Ślepa Ulga - Dziergowice/Przewóz

Odra, fot. Spływy kajakow Pagajos, www.pagajos.pl

Najpiękniejsza z rzek Krainy Górnej Odry

Ruda to niewielka rzeka, o długości nieco ponad 50 km, ale jej nadający się do spływów kajakowych odcinek, liczony od Rybnika Stodół do ujścia do Odry, wynosi niewiele ponad 25 km. Ruda jest rzeką nieuregulowaną w większej części swojego biegu, co decyduje o jej niezwykłej malowniczości. Na prawie całej swej długości rzeka pięknie meandruje, prowadząc przez rozległe leśne tereny Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich. Na szlaku kajakowym Rudy, poza niewątpliwie imponującą przyrodą, znajdują się wspaniałe zabytki: Pocysterski Zespół Klasztorno- Pałacowy oraz Zabytkowa Stacja Kolel Wąskotorowej w Rudach, dla których warto zrobić przystanek w trakcie spływuRuda to zdecydowanie jedna z najpiękniejszych rzek w Krainie Górnej Odry.

Spływ kajakowy Rudą

Ruda to świetnie zagospodarowana dla turystyki kajakowej rzeka. W jej spławnym 25-kilometrowym odcinku, od Rybnika Stodół do ujścia do Odry, wyznaczony został szlak kajakowy, w którym wyodrębnić można trzy wyraźne odcinki, przeznaczone dla kajakarzy o różnych umiejętnościach. 

I odcinek - od Rybnika Stodół do Rud (7,5 km), najpopularniejszy, rekomendowany dla wszystkich kajakarzy, również tych początkujących. Na odcinku tym można płynąć nawet z małymi dziećmi, gdyż rzeka jest płytka i spokojna, a przy tym pięknie meandruje po zielonych terenach Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich. Wielką atrakcją tego odcinka jest odrestaurowany Pocysterski Zespół Pałacowo-Parkowy w Rudach, który znajduje się tuż obok miejsca zakończenia spływu kajakowego oraz Zabytkowa Stacja Kolei Wąskotorowej w Rudach, organizująca turystyczne przejażdżki "ciuchcią" z wagonikami. Ze względu na wyróżniającą się atrakcyjność tego odcinka jest on najczęściej wybierany na organizację spływów. 

II odcinek - od Elektrowni Wodnej Brantolka w Rudach do Kuźni Raciborskiej (9,8 km). Ten fragment rzeki jest bardziej wymagający, ze względu na liczne zwałki i brak dogodnych miejsc przystanowych. To odcinek urzekającej dzikością rzeki Rudy, który ciągnie się aż do pierwszych zabudowań w Kuźni Raciborskiej, gdzie większość spływów znajduje swoją metę. Ze względu na liczne przeszkody, ten fragment szlaku jest zalecany kajakarzom wtrwałym i doświadczonym. 

III odcinek - od Kuźni Raciborskiej do ujścia Rudy do Odry w miejscowości Turze (7,2 km). Na tym odcinku spływ jest już bardzo trudny i uciążliwy. Wzdłuż rzeki, otoczonej wałami, nie ma w zasadzie miejsc umożliwiających przystanek, za to w kilku punktach napotkamy niełatwe do pokonania progi wodne i trudne przenoski. Ten ostatni odcinek szlaku kajakowego rzeki Rudy jest możliwy do spływania tylko dla bardzo doświadczonych kajakarzy i nie jest rekomendowany na spływy rodzinne. 

INTERAKTYWNA MAPA RUDY

Ruda, fot. Kraina Górnej Odry, M. Giba