OFICJALNY PRZEWODNIK TURYSTYCZNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Chociaż Śląsk nadal kojarzony jest najczęściej z kopalniami i terenami przemysłowymi, to właśnie tereny zielone zajmują większość naszego regionu. W zasięgu ręki mieszkańców i turystów odwiedzających województwo śląskie można znaleźć prawdziwe enklawy zieleni. Poniżej przedstawiamy propozycje odpoczynku w zielonych zakątkach naszego województwa, idealnych do ucieczki od betonowych, upalnych dni.
Lasy Murckowskie stanowią rozległy obszar leśny o powierzchni ponad 100ha, w granicach administracyjnych Katowic, Tychów i Mysłowic. Ich fragment, zawierający pozostałości Puszczy Śląskiej, został objęty ochroną w formie rezerwatu przyrody. Głównym bogactwem Lasu Murckowskiego jest drzewostan, w skład którego wchodzi wiele wiekowych, pomnikowych drzew, zwłaszcza buków. Znaczna część lasów bukowych na terenie rezerwatu przekroczyła wiek 150 lat. W pokaźnym drzewostanie rezerwatu, obok pomnikowych buków, występują także okazałe dęby.
źródło: ŚLĄZAG; https://www.slazag.pl/co-kryje-las-murckowski-dawniej-byl-to-zaledwie-fragment-puszczy-slaskiej-dzis-trzeba-chronic-jej-resztki
Bogaty jest również świat zwierzęcy, reprezentowany przez wiele gatunków ssaków i ptaków, gdzie 33 gatunki objęte są ochroną prawną. Obszar rezerwatu posiada urozmaiconą rzeźbę terenu. Znajduje się on na stokach Wzgórza Wandy (350 m n.p.m.) pofałdowanych dolinami potoków. Na terenie rezerwatu znajdują się źródliska potoku Przyrwa. Fragment rezerwatu graniczący z kopalnią „Murcki” i drogą stanowi najstarszą część rezerwatu, odgraniczony jest czteropasmową drogą szybkiego ruchu Katowice-Bielsko Biała (ulica Bielska) z druga częścią rezerwatu (powiększenie z 1989 r.).
Na teren rezerwatu można dostać się autem, parking znajduje się przy przystanku Murcki Wiadukt, ale polecamy pojechać tam autobusem na przystanku Murcki Leśników (uwaga! ten przystanek jest na żądanie, więc uważajcie, żeby go nie przegapić). Las Murckowski to idealne miejsce, aby uciec od zgiełku i hałasu miasta, czy to na rower czy na relaksujący spacer.
Dolina Pięciu Stawów – nie tylko w Tatrach! Chcecie odwiedzić Dolinę Pięciu Stawów, ale nie macie ochoty na daleką podróż w Tatry? Mamy coś dla Was! W Katowicach znajduje się miejsce, które z powodzeniem zastąpi górskie jeziora – zespół stawów Morawa, Borki i trzy Hubertusy, wchodzące w skład zespołu przyrodniczo-krajobrazowego "Szopienice-Borki". Stawy te powstały na terenach po dawnych wyrobiskach piasku, wykorzystywanego niegdyś przez przemysł górniczy. Kompleks ten zajmuje ponad 150 hektarów i znajduje się w północno-wschodniej części Katowic, w dolinach Brynicy i Rawy.
Dolina Pięciu Stawów, źródło: katowice.wyborcza.pl
Woda w stawach jest wyjątkowo czysta, posiada pierwszą klasę czystości. Ostatnio otwarto plażę przy północnym brzegu stawu Morawa w Katowicach-Szopienicach, blisko granicy z Sosnowcem. Było to zakończenie drugiego etapu rewitalizacji tego obszaru. Przestrzeń ta została przekształcona w idealne miejsce do wypoczynku i rekreacji. Do dyspozycji plażowiczów jest około 100 metrów piaszczystego brzegu oraz strzeżone kąpielisko. Nad brzegiem stawu znajduje się taras z miejscami do biwakowania, budynek z toaletami oraz serwerownia monitoringu. Są także przebieralnie, natryski, plac zabaw dla dzieci i boiska do siatkówki plażowej.
Nowa plaża przy Murawie, źródło: muratorplus.pl
Do wszystkich tych atrakcji prowadzi nowy chodnik. W razie potrzeby dostępna jest także droga dojazdowa dla służb ratunkowych oraz mały parking dla foodtrucków. Osoby przyjeżdżające samochodem mogą skorzystać z parkingu po drugiej stronie ulicy Sosnowieckiej, który pomieści prawie 100 pojazdów. Warto jednak rozważyć alternatywne środki transportu – do plaży można łatwo dotrzeć tramwajem, autobusem lub rowerem.
W Śląskiem nie brakuje jezior, zaskakujących swym pięknem i kolorytem, takich jak zespół sztucznych zbiorników wodnych Pogoria I, II, III i IV w Dąbrowie Górniczej. To małe pojezierze wykorzystywane jest w celach turystycznych i rekreacyjnych. Jeziora stanowią doskonałe miejsce do spacerów, kąpieli, wędkowania, żeglarstwa i uprawiania sportów motorowodnych. Znajdują się tutaj szlaki rowerowe i do nordic walking – słowem, każdy znajdzie tu coś dla siebie! Cztery zalane wyrobiska piasku to prawdziwa kopalnia atrakcji. Pogoria I nadaje się do kąpieli, plażowania i kajaków (sprzęt można wypożyczyć m.in. w Klubie Sportów Wodnych „Fregata”). Zbiornik numer II to użytek ekologiczny, otoczony szuwarami i lasami, siedlisko licznych ptaków wodnych. Ścieżkami leśnymi wokół jeziora prowadzi trasa rowerowa.
Pogoria III z kolei to ulubione miejsce windsurfingowców z całego regionu, a także amatorów jachtingu (działa tu Jacht-Klub Pogoria III). Plaża nad akwenem nr III nie bez powodu jest nazywana „Zagłębiowską Copacabaną”. 300 m czystego piaszczystego brzegu i krystalicznej wody robią wrażenie, całości dopełnia nowe molo, zwieńczone kilkumetrową wieżyczką. Kąpielisko po remoncie zostało uzupełnione o 800-metrową promenadę i boiska do koszykówki. Powstało także zaplecze (sanitariaty i przebieralnie oraz miejsce dla służb ratunkowych). Na północ od Pogorii III rozciąga się największy akwen – Pogoria IV (oficjalna nazwa „Kuźnica Warężyńska”). Na zachodnim brzegu jeziora znajduje się 8-kilometrowa asfaltowa trasa nadająca się idealnie na treningi rolkarskie. Wschodni brzeg zajmują tereny leśne z wyznaczonymi szlakami. Na Pogorię najlepiej wybrać się rowerem. 30 km ścieżek i tras prowadzi nad jeziora z Dąbrowy Górniczej oraz z Sosnowca, Będzina, Siewierza i Sławkowa.
Pogoria III fot. M.Wróblewski
„Bytom z natury zielony” -slogan miasta, które kiedyś kojarzyło się z przemysłem ciężkim, a dziś odkrywane jest na nowo jako oaza zieleni. Na pograniczu Bytomia i Tarnowskich Gór taką zieloną perełką jest rezerwat przyrody Segiet. To kompleks leśny o powierzchni ponad 90 hektarów, obejmujący lasy bukowe i inne gatunki drzew. Rezerwat ten, chroniony od ponad 60 lat, w 2007 roku został uznany za obszar Natura 2000. W runie leśnym można znaleźć ponad 160 gatunków rzadkich roślin, w tym największy polski storczyk – obuwik pospolity. Stawy w okolicach Segietu stały się domem dla wielu ptaków, płazów i gadów.
Rezerwat Segiet fot. gdziewyjechac.pl
Rezerwat Segiet jest częścią krajobrazu pogórniczego Srebrnej Góry, wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO 9 lipca 2017 roku jako część Kopalni rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach. Położenie rezerwatu w pobliżu dużych osiedli mieszkaniowych sprawia, że Las Segiecki jest często odwiedzany przez mieszkańców. Dla miłośników spacerów przygotowano 4-kilometrową ścieżkę dydaktyczną z tablicami informacyjnymi. Ścieżka "Las Segiecki" prowadzi przez najpiękniejsze miejsca rezerwatu – dolinę potoku, leśne stawy oraz punkt widokowy nad kamieniołomem "Blachówka".
Kamieniołom Blachówka fot. T.Renk
Rezerwat oferuje również trasy rowerowe, dzięki czemu jest idealnym miejscem na aktywny wypoczynek wśród ciszy i zieleni. Wszystko to jest dostępne na wyciągnięcie ręki, czyniąc Segiet jednym z najlepszych miejsc na Górnym Śląsku do spędzenia wolnego czasu na łonie natury
Las Aniołkowski- Częstochowa
Lasek Aniołowski to częstochowski park miejski o powierzchni około 65 hektarów, usytuowany na pograniczu dzielnic Północ i Wyczerpy-Aniołów w Częstochowie. Do parku prowadzi Promenada Czesława Niemena – deptak o długości 1700 metrów. Dzięki swoim naturalnym walorom, Lasek Aniołowski jest popularnym celem wycieczek i spacerów dla mieszkańców miasta. Park oferuje liczne ścieżki rekreacyjne, alejki spacerowe oraz tablice edukacyjne, które są dobrze znane wszystkim odwiedzającym. Znajduje się tam także specjalna ścieżka do ćwiczeń gimnastycznych, wyposażona w drewniany slalom, ławkę do ćwiczeń, mostek z przeplotnicą łańcuchową, zestaw do przeskoków oraz poręcze akrobatyczne.
źródło: opencaching.pl
Historia Lasku Aniołowskiego sięga czasów przed I wojną światową, kiedy to na jego terenie utworzono poligon wojskowy. W okresie międzywojennym służył on żołnierzom 27 Pułku Piechoty i 7 Pułku Artylerii Lekkiej. Podczas II wojny światowej był użytkowany przez okupacyjne wojska niemieckie, a po 1945 roku przez oddziały Ludowego Wojska Polskiego.
źródło: częstochowa.wyborcza.pl
Przez park prowadzi przyrodnicza ścieżka edukacyjna, na której umieszczono tablice informacyjne o lokalnej przyrodzie. Lasek Aniołowski to idealne miejsce do kontaktu z naturą, zamieszkiwane przez wiele gatunków ptaków i dzikiej zwierzynyPark jest również popularny wśród biegaczy, rowerzystów i miłośników nordic walking. Często stanowi scenerię dla sesji plenerowych oraz jest miejscem licznych zawodów biegowych i innych wydarzeń sportowych. Lasek Aniołowski to prawdziwa oaza spokoju i aktywnego wypoczynku w sercu miasta.
„Parkowe” jest rezerwatem leśno-krajobrazowym, położonym na południe od Złotego Potoku. Na obszarze chronionym, o powierzchni ponad 155 ha, znalazła się najbardziej malownicza część doliny Wiercicy, z formami skalnymi, źródłami, potokiem oraz założonymi przez człowieka stawami. Niemal całość powierzchni rezerwatu jest zalesiona. Na terenie tym zobaczymy także kilka zabytków.
źródło: Szlak Orlich Gniazd, orlegniazda.pl
Rezerwat znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd oraz obszaru siedliskowego sieci Natura 2000 „Ostoja Złotopotocka” PLH240020. Teren rezerwatu porastają różnorodne zespoły leśne: łęg jesionowo-olszowy, grąd subkontynentalny, buczyna sudecka, ciepłolubna buczyna storczykowa, kwaśna buczyna niżowa, bory mieszane sosnowo-dębowe i świeży bór sosnowy. W obrębie rezerwatu znajdują się liczne ostańce, m.in. Diabelskie Mosty, Skała z Krzyżem, Brama Twardowskiego, a także jaskinie i schroniska (m.in. Grota Niedźwiedzia). We wschodniej części rezerwatu ze Źródła Elżbiety i Źródła Zygmunta wypływa rzeka Wiercica. Przez rezerwat przechodzi wiele szlaków turystycznych i rowerowych, tj. Szlak Orlich Gniazd, Międzynarodowy Szlak Maryjny, Szlak Walk 7 Dywizji Piechoty - wrzesień 1939r., Szlak Zamontu oraz Szlak Rowerowy Zygmunta Krasińskiego. Rezerwat "Parkowe" to perełka częstochowskiej części Jury, gdzie wszechobecna przyroda, piękna lokalizacja,ciekawe formy wapienne pozwolą miło spędzić czas z bliskimi.
Na weekendowy wypoczynek poleca się także północno-zachodni rejon województwa śląskiego. Leżąca tu Ziemia Lubliniecka szczyci się obszarami przyrodniczo cennymi, chronionymi w ramach Parku Krajobrazowego „Lasy nad Górną Liswartą” i kilku rezerwatów przyrody.
Pawełki fot. T.Renk
Dla ochrony najcenniejszych obszarów leśnych, roślinności wodnej, bagiennej i torfowiskowej oraz ostoi ptaków przelotnych i lęgowych. W dolinie Małej Panwi znajduje się jedyne w tej części Śląska stanowisko lęgowe bielika. Piękne lasy i ukryte wśród nich liczne stawy zachęcają do podpatrywania przyrody, wędkowania i aktywnego wypoczynku. Zwłaszcza że przez starostwo Lubliniec przebiega 17 tras rowerowych.
Kilkukilometrowe turystyczne szlaki rowerowe są świetnie przygotowane i prowadzą w całości leśnymi ścieżkami. Np. trasa 456, która swój bieg rozpoczyna koło leśniczówki Łopian, ma do zaoferowania tak urokliwe miejsca, jak stawy Posmyk, Kokotek I i Kokotek II wraz z drewnianym mostem na rzece Małej Panwi. Jest to miejsce wyjątkowe ze względu na swoje walory przyrodnicze: nie brakuje drzew-pomników przyrody, licznych gatunków ptaków, lasy słyną z obfitości leśnego runa, a w pobliżu znajduje się także rezerwat przyrody Jeleniok-Mikuliny, a także ośrodki wypoczynkowe i harcerskie. Korzystając z trasy turystycznej nr 458 dla pieszych i rowerzystów przy siedzibie nadleśnictwa Lubliniec warto zobaczyć ścieżkę edukacyjną. Prezentuje ona rolę i funkcje lasu w życiu człowieka. Tutaj też swój początek ma jedna z tras do uprawiania nordic walking. Ale atuty regionu lublinieckiego to nie tylko przyroda. Znajdziemy tu kilka zabytkowych pałaców: w Koszęcinie – siedzibę Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”, w Kochcicach – obecnie sanatorium, Lublińcu – hotel i restauracja, w Wierzbiu, Patoce, w Ciasnej i Sierakowie. Lublinieckie to także kraina drewnianych kościółków na Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego. Warto odwiedzić je podczas pieszych lub rowerowych wycieczek w te rejony.
Pałac w Kochcicach fot. T.Renk
Arboretum Bramy Morawskiej to wyjątkowy ogród botaniczny, położony w lesie Obora w Raciborzu, w obrębie Parku Krajobrazowego "Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich". To miejsce przyciąga nie tylko miłośników przyrody, ale również osoby pragnące odpocząć od miejskiego zgiełku.
Arboretum Bramy Morawskiej fot. powroty.do
Nazwa ogrodu pochodzi od starosłowiańskiego lub czeskiego słowa "obora", oznaczającego kompleks leśny otoczony polami. Przed II wojną światową książę Wiktor von Ratibor przekazał te tereny miastu, aby stworzyć miejsce rekreacji dla mieszkańców Raciborza. Sam książę zachował jednak czynnie działającą studnię książęcą, dostarczającą krystaliczną wodę na potrzeby zamku i książęcego browaru. Jednym z głównych atrakcji Arboretum jest Zaczarowany Ogród, otwarty w 2012 roku. Znajdujące się tam labirynty, ułożone w kształt pięciopłatkowego kwiatu, można podziwiać z platformy widokowej. Ogród ten zachwyca różnorodnością roślin – od żywopłotów, przez klony i magnolie, po dzikie gatunki Arboretum Bramy Morawskiej to doskonałe miejsce na rodzinne spacery przez cały rok. W parku można podziwiać dwustuletnie dęby, stuletnie sosny, świerki, brzozy, jałowce, berberysy, powojniki, rośliny błotne, wodne oraz inne kolekcje roślinne. Dla zwiedzających przygotowano ścieżki ekologiczne, dendrologiczne, zdrowia oraz rowerowe.
W pobliżu znajduje się także kąpielisko miejskie z boiskiem sportowym i polem do minigolfa. Dla turystów pragnących spędzić więcej czasu w Arboretum, dostępny jest kemping z polem namiotowym. Obora, jako część Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich, oferuje wiele do odkrycia. Na terenie ogrodu znajduje się także mini zoo, gdzie można spotkać pawia czy osiołka. Z jednej strony dzika natura, z drugiej – przyroda zagospodarowana przez człowieka. Arboretum Bramy Morawskiej to miejsce, które przypomina bajkę – i to nie bez powodu.
Śląskie wbrew stereotypom zaskakuje przyrodniczym potencjałem i malowniczą scenerią pięknych zakątków, zachęcając do spacerów i sportowej rekreacji. Trzeba tylko dać regionowi szansę i wyruszyć na wycieczkę!
ul. Mickiewicza 29
40-085 Katowice
tel. (32) 207 207 1
info@slaskie.travel
Portal powstał w ramach projektu
Mobilne Śląskie
Darmowa aplikacja SLASKIE.travel dostępna na platformach 
