Ruiny kościoła św. Stanisława w Żarkach

Miejscowość:
Żarki
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Żarki to miasto w powiecie myszkowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej. Są starą, średniowieczną miejscowością, która prawa miejskie uzyskała (wedle znanych źródeł pisanych) przed 1382 rokiem. W 1406 Żarki zostały ponownie ulokowane przez Władysława Jagiełłę. W XVII wieku miasto zmieniło swe położenie w wyniku zarazy. Na miejscu istniejącej wtedy, drewnianej kaplicy, stoją dziś ruiny kamiennego, XVIII-wiecznego kościoła św. Stanisława – zakonserwowane i udostępnione do zwiedzania.

Historia Żarek

Nazwa Żarki ma pochodzić z czasów pogańskich, gdy na tym miejscu stały żary, czyli stosy drewna, na których palono ciała zmarłych. Istnieją przypuszczenia, iż właśnie wzgórze Laskowiec z ruinami świątyni mogło pierwotnie pełnić funkcje kultowe, a później grzebalne. Podanie ludowe zaś głosi, że pierwszy w tym miejscu kościół ufundował bogaty rycerz, jako wotum za szczęśliwy powrót z wyprawy wojennej. Wedle źródeł historycznych już w XIV wieku młyny żareckie z woli księcia Władysława Opolskiego płaciły dziesięcinę klasztorowi na Jasnej Górze. W XVI wieku właścicielami Żarek byli Myszkowscy, po nich Korycińscy, a od wieku XVII - Męcińscy herbu Poraj. Gdy w roku 1661 ludność Żarek wymarła od zarazy, Jan Męciński przeniósł miasto na inne miejsce – tu, gdzie istnieje do dziś. W 1829 roku następnym dziedzicem tych włości został Piotr Steinkeller - jeden z najbardziej zasłużonych przemysłowców w Zagłębiu. Steinkeller założył w Żarkach kuźnię, warsztaty mechaniczne, fabrykę maszyn, naczyń kuchennych oraz młyn parowy. Wyrabiano tu także słynne w całym kraju dyliżanse pocztowe, nazywane popularnie steinkellerkami. Żarki utraciły prawa miejskie za udział mieszkańców w powstaniu styczniowym i odzyskały je dopiero 1 lipca 1949 roku.

Kościół św. Stanisława

Kościół pw. św. Stanisława, biskupa-męczennika, zbudowany został przed 1782 rokiem. Wymurowano go z łamanego kamienia wapiennego, na wzgórzu Laskowiec, w miejscu starej kaplicy, gdzie - jak głosi podanie - położone były też ówczesne Żarki. Budowla ta wzmiankowana była w 1595, 1748 i 1763 roku, jako przydrożna, drewniana kaplica, przy ważnym trakcie handlowym, prowadzącym z Krakowa do Częstochowy. Pozostałości ścian murowanego, barokowego kościoła, mówią, że była to niewielka, jednonawowa świątynia z wielobocznie zamkniętym prezbiterium. Posiadała pierwotnie trzy ołtarze i dwa wejścia. Wnętrze doświetlone było przez trzy lub cztery okna. Nawę prawdopodobnie przykrywał dwuspadowy dach, zaś prezbiterium - niższy, wielospadowy. Przy kościele znajdował się cmentarz – pozostałość jeszcze z czasów istnienia owej drewnianej kaplicy. Przeprowadzone na nim jakiś czas temu badania archeologiczne ujawniły m.in. pochówki z drugiej połowy XV wieku. Od połowy XIX wieku kościół – z nieznanych przyczyn - znajduje się w stanie trwałej ruiny. Pozostałości murów zostały uporządkowane i zakonserwowane w latach osiemdziesiątych XX wieku, dzięki staraniom członków Towarzystwa Przyjaciół Żarek, a zwłaszcza dzięki Wojciechowi Mszycy – dziennikarzowi Dziennika Zachodniego.

Wyświetlenia:  226
Lokalizacja:

Ul. Cegielniana
42-310 Żarki
Gmina: Żarki
Powiat: myszkowski


Region turystyczny: 
Jura Krakowsko-Częstochowska
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytki sakralne

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)
POI
Informacja turystyczna 
Aktywnie 
Dziedzictwo kulturowe 
Przyroda 
Biuro podróży 
Gastronomia 
Nocleg 
Oferta turystyczna 
Rozrywka 
Wypożyczalnia 
Zdrowie i uroda 
Centra kongresowo wystawiennicze 
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
Wydarzenia w pobliżu
Niegowa
2025-04-13
7.79 km
Zapraszamy do Niegowy na wyjątkowe wydarzenie sportowe – bieg trailowy dla wymagających zawodników na malowniczych trasach Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Uczestnicy mogą wybrać spośród kilku dystansów: trentamaraton (lekki trail na 30 km), półmaraton, ćwierćmaraton oraz „luźna piątka”. Dla miłośników nordic walking przygotowano specjalne kategorie na większości tras, z wyjątkiem półmaratonu, który dedykowany jest wyłącznie biegaczom.
Zawiercie
2025-04-27
14.56 km
Miasto Zawiercie, którego turystyczne motto brzmi „Tu rozkręca się Jura”, zaprasza na śląski etap cyklu Grand Prix Amatorów na Szosie „Rowerem Przez Polskę”. To doskonała okazja, by sprawdzić swoją formę przed sezonem lub przeżyć aktywny dzień w otoczeniu jurajskich krajobrazów.
W pobliżu
Zakwaterowanie w pobliżu
Żarki
1.30 km
Żarki
1.56 km
Gastronomia w pobliżu
Żarki
1.47 km
Żarki
1.63 km