Wodospad w Sopotni Wielkiej

Wodospad w Sopotni Wielkiej to najwyższy wodospad w Beskidach, a zarazem w województwie śląskim. Mierzy 12 metrów wysokości i uznany jest za pomnik przyrody. Znajduje się w centrum miejscowości, na potoku noszącym taką samą nazwę jak wieś – Sopotnia Wielka. Atrakcyjna okolica sprzyja wypoczynkowi, a z miejscowości wychodzi kilka szlaków turystycznych, prowadzących w bardzo ciekawe zakątki Beskidu Żywieckiego.

Wodpspad w Sopotni Wielkiej, fot. Aleksandra Liszka, CDPGŚ

Wodpspad w Sopotni Wielkiej, fot. Aleksandra Liszka, CDPGŚ

Potok Sopotnia

Potok Sopotnia Wielka bierze początek ze źródeł położonych powyżej 1300 m n.p.m., na zboczach wyniosłych masywów Romanki oraz Lipowskiej-Rysianki, należących do najwyższych kulminacji Beskidu Żywieckiego. Potok ma długość ok. 14 km, a łącząc się z potokiem Sopotnia Mała i przybierając nazwę Sopotnia uchodzi w rejonie Jeleśni do rzeki Koszarawy.

Wodospad

Wodospad na potoku Sopotnia Wielka, którego źródła znajdują się na północno-wschodnich stokach Rysianki na terenie Beskidu Żywieckiego, objęty jest ochroną prawną jako pomnik przyrody od 1964 roku. Wodospad ten, mierzący 10 m wysokości, jest największym wodospadem w polskiej części Beskidów, a także jednym z najwyższych w kraju. Jego górna krawędź znajduje się na wysokości 620 m n.p.m., skąd woda płynąca wąską rynną skalną spływa po nachylonej pod kątem ok. 30° ścianie, tworzonej przez warstwy piaskowca magurskiego. Jest to rzadki przykład wodospadu kataklinalnego, którego warstwy skał progotwórczych opadają stromo zgodnie z kierunkiem płynięcia wody. Spływająca woda wpada następnie do głębokiego na 5 m kotła eworsyjnego, którego dno pokrywają skośnie ustawione skalne żebra. Ze względu na charakter dna, jak i silne zawirowania wody, kąpiel w tym miejscu jest niedozwolona. 

Wodospad w Sopotni Wielkiej, fot. www.slaskie.travel

Wodospad w Sopotni Wielkiej, fot. www.slaskie.travel

Przyroda

Roślinność w sąsiedztwie Wodospadu w Sopotni została silnie przekształcona przez człowieka. Na stromych zboczach w sąsiedztwie potoku zachowały się jednak jeszcze fragmenty lasów grądowych typowych dla piętra pogórza. Nad potokiem znajduje się także mały płat ziołorośli z lepiężnikiem wyłysiałym Petasites kablikianus. Potok Sopotnia Wielka zapewnia dogodne warunki życia (chłodna, czysta i dobrze naświetlona woda) dla pstrąga potokowego Salmo trutta m. fario, strzebli potokowej Phoxinus phoxinus, głowacza białopłetwego Cottus gobio i brzanki Barbus peloponnesius. Nad brzegami potoku obserwowane są pliszka górska Motacilla cinerea i pliszka siwa M. alba, rzadziej można spotkać pluszcza Cinclus cinclus nurkującego w bystrym prądzie wody. Na dnie potoku żyją lawy owadów – chruścików, jętek i widelnic.

Wodospad w Sopotni Wielkiej, fot. www.slaskie.travel

Szlaki turystyczne

Nieopodal znajduje się także pomnik mieszkańców, poległych w czasie II wojnie światowej. Sopotnia Wielka stanowi punkt wypadowy na kilka szlaków, które prowadzą w masywy Pilska, Romanki oraz Lipowskiej-Rysianki. W rejonie samego wodospadu zaczyna się szlak czarny, podążający w rejon kulminacji Kotarnicy (1156 m n.p.m.) skąd można kontynuować wędrówkę szlakiem niebieskim na szczyt Romanki (1366 m). Całe wyjście zajmuje 2,5-3 g. Inna trasa spod wodospadu, znakowana kolorem żółtym, wyprowadza na przełęcz Przysłopy (847 m), gdzie znajduje się węzeł kilku szlaków, umożliwiających m.in. wycieczki w stronę masywu Pilska. 

Ponad górną krawędzią opisywanego wodospadu, poniżej mostu na potoku w centrum Sopotni Wielkiej, znajduje się ostatni przystanek ścieżki dydaktycznej Korbielów – Pilsko – Sopotnia Wielka.