Pałac Tiele-Wincklerów z parkiem zamkowym w Bytomiu Miechowicach

Historia parku i niegdysiejszego pałacu rozpoczyna się w roku 1812. Wówczas to wieś Miechowice koło Bytomia nabyta została przez kupca Ignatza Domesa.

Pałac

O ile dotychczasowi właściciele przyzwyczajeni byli do rezydowania w starym, drewnianym dworku, Ignatz Domes przystąpił do budowy klasycystycznego pałacu. Ów niezbyt wielki, dwukondygnacyjny budynek z poddaszem, zaprojektowany przez nieznanego architekta, nie odbiegał zbytnio swym kształtem od innych, górnośląskich pałaców. Budowla, ukończona w roku 1817 i leżąca nieopodal dotychczasowego dworu, miała stać się zalążkiem powstającego przez kolejne dziesięciolecia założenia pałacowo-parkowego.

Zmiana właściciela pałacu

Wkrótce wprowadziła się tu córka kupca Domesa, Maria. Po śmierci swego męża, Franza Aresina wyszła drugi raz za mąż, za zarządcę swych dóbr, Franza Wincklera (który zresztą otrzymał tytuł szlachecki). Spadkobierczyni majątku, córka Marii, Waleska von Winckler wyszła za mąż w 1854 roku za Huberta von Tiele. Odtąd rodzina zaczęła używać nazwiska von Tiele-Winckler.

Rozbudowa pałacu

Hubert stał się inicjatorem rozbudowy pałacu w latach 1855-1859. Nowe założenie, w stylu będącym odmianą angielskiego neogotyku, zaprojektował architekt Richard Lucae, którego pierwotny projekt był jednak zmieniany podczas budowy. Do starego pałacu dodano dwa skrzydła boczne, urządzając w obrębie założenia m.in. galerię obrazów, bibliotekę, salę kwiatową oraz kaplicę zwaną chrzcielną, z witrażami i neogotyckim sklepieniem. Nad budowlą górowały Wieża Jaskółcza oraz, naśladująca architekturę zamków średniowiecznych, Wieża Prochowa. Na zachodnim krańcu założenia znalazła się Wieża Wodna (jedyna zachowana do dziś), która mieściła urządzenia wodociągowe.

Upadek pałacu

Realizacji całego założenia stanęły na przeszkodzie kwestie finansowe, gdyż wskutek spadku cen na rynkach Tiele-Wincklerowie nie byli w stanie ze swych dochodów sfinansować dalszej rozbudowy. Zagładę pałacu przyniósł rok 1945. Gmach spłonął krótko po zajęciu przez wojska radzieckie, a ruiny (za wyjątkiem niewielkiego fragmentu) wysadzono w powietrze w 1954 r. Z dawnego pałacu pozostała zaledwie jedna dziesiąta murów (fragment zachodniego skrzydła) oraz rozległy, 150-letni park. Jego drzewostan tworzą głównie buki zwyczajne dochodzące wiekiem do 190 lat. Ozdobą parku jest 200-letni platan klonolistny o obwodzie 568 cm. W parku rośnie też kilka gatunków egzotycznych: miłorzęby japońskie, cyprysik groszkowy, choina kanadyjska, glediczia trójcierniowa i inne. W 1962 r. zbudowano w parku amfiteatr, rozebrany w latach 90. XX w.

Pałac obecnie

Remont pałacu objął odbudowę oficyny, jej historycznej bryły i detali architektonicznych – na przykład krenelaży, czyli zębatych zwieńczeń murów obronnych i baszt. Odtworzono część ścian oficyny oraz stropy na wszystkich kondygnacjach.

Podczas prac remontowych w najniższej kondygnacji odkryto fragmenty kaplicy pałacowej oraz krypty, które zostały odgruzowane i zabezpieczone, w piwnicy poddano renowacji także sklepienie kolebkowe. Obrys dawnych murów pałacu jest widoczny z tarasu widokowego znajdującego się na najwyższej części obiektu. Pojawiły się też tablice informacyjne ze zdjęciami i historią pałacu.

Z kilku stron do budynku prowadzą ścieżki m.in. z zabytkowego parku przypałacowego. Po renowacji obiekt będzie pełnił rolę ośrodka kulturalnego.

Zobacz też:

Dni otwarte Pałacu Tiele Wincklerów w Bytomiu Miechowicach

Zrewitalizowane mury pałacu Tiele-Wincklerów otwierają się dla publiczności. Od 11 do 13 września potrwają dni otwarte Pałacu w Miechowicach, podczas których zanurzymy się w historii rodu Tiele-Wincklerów. Trzydniowy program został przygotowany tak, by każdy znalazł coś dla siebie. W programie są m.in. spektakle, koncerty, spotkania autorskie, wykłady, wystawa historyczna, zajęcia kreatywne dla dzieci oraz zwiedzanie obiektu.

więcej >>

Pieniądz robi pieniądz, czyli o karierze Tiele-Wincklerów

Po Donnersmarckach, Ballestremach, Schaffgotschach przyszła kolej na Tiele-Wincklerów. Podobnie jak wspomniane już wcześniej rody, przyczynili się oni do rozwoju cywilizacyjnego Górnego Śląska: tworzenia przemysłu, ale także tkanki miejskiej, kolonii robotniczych, kościołów i szpitali. Stali się też założycielami miasta Katowice. Ich bogactwo wzięło się z umiejętnego pomnażania nabytego majątku. Nabytego m.in. poprzez małżeństwa. Dziś zatem o dziedzictwie Tiele-Wincklerów.

więcej >>